OPROWADZANIA KURATORSKIE:

25 listopada (sobota), godz. 16:00

28 listopada (wtorek), godz. 19:00 - ANG

‍

Prace o charakterze symboliczno-refleksyjnym, kompozycje z zacięciem wręcz reportażowym, motyw skrzydeł, ruchu i wiatru, sceny z życia codziennego, wątki autobiograficzne – to tylko niewielki wycinek z bogatej twórczości graficznej Teresy Jakubowskiej. Artystka przez całe swoje życie pracuje w technice warsztatowej, szczególnie upodobała sobie drzeworyt i linoryt. Czarno-białe, tworzone grubo ciętą kreską przedstawienia zwracają uwagę niezwykłą dynamiką i śmiałymi rozwiązaniami kompozycyjnymi.

W połowie lat sześćdziesiątych XX wieku Jakubowska zaczęła tworzyć prace-pamiątki z odwiedzonych przez nią miast. Metropolie polskie i zagraniczne, widoki Warszawy, Krakowa, Wenecji, Rzymu, czy Florencji zachwycają dekoracyjną kompozycją, w której główną rolę gra charakterystyczna panorama miast, wypełniona po brzegi zróżnicowanymi postaciami. Prace z tego okresu cechuje nagromadzenie figur, dynamiczne kompozycje i czytelna ironia.

Z czasem twórczość Jakubowskiej ewoluuje w stronę symboliczną i przepełnioną refleksją. Zmienia się sposób komponowania przedstawień – artystka odchodzi od horror vacui na rzecz oszczędnych, pełnych przestrzeni, minimalistycznych kompozycji.  Nadal dotyka spraw codzienności, ale w inny sposób, bardziej uniwersalny i ogólny. Pojawiają się refleksje dotyczące kobiecości i macierzyństwa. Porusza problematykę funkcjonowania kobiet w społeczeństwie oraz świecie sztuki i kultury. Zdecydowanie można zaliczyć ją – tuż obok rzeźbiarki Aliny Szapocznikow - do prekursorek sztuki feministycznej w Polsce. 

Na wystawie zaprezentowany został także obiekt artystyczny autorstwa Anny Rutkowskiej, absolwentki Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Zainspirowana twórczością Jakubowskiej oraz swoimi osobistymi doświadczeniami, młoda artystka wchodzi w dialog z graficzką, poszukując w jej twórczości punktów wspólnych i nowych interpretacji. 

Jednym z powracających motywów w twórczości Rutkowskiej są maszyny rolnicze. Artystka, czując silny związek z ziemią i naturą, dąży do ucieczki poza obręb aglomeracji miejskich.  Obserwacja prac polowych stanowi dla niej istotną inspirację i nieustanne źródło poszukiwań pozaartystycznych. W swojej  twórczości przetwarza urządzenia uprawowe, rozkładając je na czynniki pierwsze i tworząc nowe obiekty, będące swoistą hybrydą maszyn rolniczych, narzędzi tortur i zabawek erotycznych. 

Charakterystyczne dla Rutkowskiej dekomponowanie urządzeń technicznych wyrażone zostało w obiekcie zatytułowanym “Ogniopluj”. Uwagę artystki zwrócił motyw ptaka-helikoptera, pojawiający się w pracach Teresy Jakubowskiej jako widmo zagrożenia, czy zwiastun niepokoju i zmian. Urzeczona przedziwnym śmigłowcem postanowiła rozłożyć go kawałek po kawałku, przyjrzeć mu się z bliska i stworzyć nowy obiekt, hybrydalne połączenie samolotu i drapieżnego ptaka z szeroko rozwartym dziobem, rozpościerającego wielkie skrzydła. Potężny, czarny stwór wiszący nad głowami odwiedzających wystawę gości stał się manifestacją wspomnień i doświadczeń obu artystek - pomimo różnicy pokoleniowej okazało się, że ich sposób odbierania świata i wrażliwość i poczucie humoru są zaskakująco zbliżone. 

^{“Model ogniopluja kleiłam, czekając na wyniki wyborów, był wówczas biało-czerwony i wciąż życzy Polsce lepszych lotów. Kształt skrzydeł nawiązuje do husarii polskiej i orła białego, symboli dumy narodowej i potęgi Polaków. Ogniopluj, wyposażony w sierpy, zwiastuje również nieustannie nadciągające zagrożenie.”  - Anna Rutkowska}

‍

Biogramy

Teresa Jakubowska (ur. 1930) przyszła na świat w Wilnie, tam przeżyła okupację. Po drugiej wojnie światowej razem z rodziną musiała opuścić miasto i w ramach repatriacji osiedlić się w Złotowie. Studiowała na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu (1948-1954). Była członkinią ZPAPu (1954-1983), „Grupy Toruńskiej” (1958-1969, AIAP (od 1955), Międzynarodowego Stowarzyszenia Drzeworytników WYLON w Szwajcarii (od 1978). Działała w Toruniu, a od 1969 w Warszawie. Otrzymała wyróżnienie na I i II Sympozjum „Złote Grono”, (Zielona Góra 1963,1965), a także wiele nagród, medali i wyróżnień na przeglądach i w konkursach środowiskowych i graficznych. W 1963 wraz z Józefem Gielniakiem reprezentowała Polskę na paryskim Biennale Sztuki Młodych. Jej twórczość jest prezentowana w czołowych kolekcjach muzealnych w Polsce i za granicą.

Anna Rutkowska (ur. 1996) to  artystka wizualna, performerka i karateka. Jest absolwentką Wydziału Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. W 2020 roku obroniła dyplom z wyróżnieniem w pracowni prof. Jarosława Modzelewskiego ze specjalizacją ze Struktur Wizualnych w Pracowni dr hab. Jana Mioduszewskiego. W latach 2017/2018 przebywała na Erasmusie+ na Akademie výtvarných umění w Pradze. Jest laureatką nagrody Coming Out dla najlepszego dyplomu, a także finalistką konkursów Artystyczna Podróż Hestii (2020), Nowy Obraz-Nowe Spojrzenie (2022), Konkurs Malarski im. Leona Wyczółkowskiego (2022), LOOSTRO 16 Jesienny Salon Sztuki (2023). Uczestniczyła w kilkunastu wystawach zarówno indywidualnych, jak i zbiorowych. Stale poszukuje nowych tematów i inspiracji. Interesuje ją to, co nieoczywiste i odkrywające nowe tropy interpretacyjne. Czerpie ze swoich doświadczeń i odczuć, otoczenia, a także zdobyczy nauki i tekstów kultury.

‍

‍

Projekt jest współfinansowany przez Dzielnicę Śródmieście m.st. Warszawy